این روزها ون های گشت ارشاد در خیابان های شهر تهران حضور پررنگی دارند و سرد شدن هوا هم مانع فعالیتشان نشده است هر چند فرمانده نیروی انتظامی چند روز پیش اعلام کرد که در زمستان به گفتۀ او بدحجابی کاهش می یابد اما گشت های ارشاد این روزها تقریباً همه جای شهر دیده می شوند! میدان های اصلی شهر تهران، پاساژهای شلوغ و پر رفت و آمد، مقابل سینماها و مراکز تفریحی و ایستگاه های مترو محل اصلی استقرار این گشت ها است.
گشت های ارشاد چهرۀ ثابت شهرهای بزرگ در چند سال اخیر
چند سالی است که شهروندان تهرانی و شهروندان سایر شهرهای بزرگ با گشت های ویژه ای در شهرشان به عنوان گشت ارشاد، گشت امنیت اخلاقی و … مواجهند، مأموران ویژه ای که در قالب این گشت ها از سوی نیروی انتظامی مأموریت برخورد با زنانی را دارند که مطابق میل و سلیقۀ آنان لباس نمی پوشند، این گشت ها در دورۀ اول ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد فعالیت خود را آغاز کردند، این طرح در قالب طرح کلی‌تر ارتقای امنیت اجتماعی یکی از برنامه های اجرائی نیروی انتظامی بود، این طرح پس از تصویب در شورای عالی انقلاب فرهنگی و تأیید رهبری به عهده محمود احمدی نژاد گذاشته شد و از سوی او نیز به نیروی انتظامی ابلاغ شد، این گشت ها سال های گذشته در تعیین مصادیق برخورد با بدحجابی به جائی رسیدند که دخترانی را که در فصل زمستان چکمه های بلند می پوشیدند دستگیر می کردند! از تابستان امسال در حالی دوباره این گشت ها فعالیت خود را آغاز کردند که بر خلاف سال های گذشته خبری از اعلام مصادیق از سوی آنان نیست و مأموران زن و مرد مستقر در خیابان های شهر به صورت کاملاً سلیقه ای زنان و دختران را بازداشت می کنند، بعد از انتخابات ریاست جمهوری دهم مدتی این گشت ها از خیابان های شهر حذف شدند اما بعد از سرکوب شدید جنبش سبز و دستگیری و زندانی کردن هزاران نفر از مردم از سال گذشته این گشت ها دوباره چند ماهی است به خیابان های شهر بازگشته اند، یک نمایندۀ مجلس سال گذشته در همین باره اظهار نگرانی کرده و گفته بود: “اگر ما مدتی است خودداری می کنیم به خاطر این است که می گفتیم فتنه گران خفه شوند و از این فضا خارج شویم، الان روند بدحجابی به گونه ای شده که تبدیل به بی حجابی کامل شده است.” او همچنین تأکید کرده بود که مبارزه با آنچه که بدحجابی می خواند به عهدۀ دولت است.
چند نما از گشت ارشاد در شهر تهران
مأموران گشت ارشاد در میدان ونک معمولاً در ضلع جنوبی و یا شمالی آن می ایستند، چند مأمور زن و مرد نیز خارج از اتومبیل های ون که با آن به مأموریت آمده اند سر تا پای عابران پیاده را ورانداز می کنند تا جائی که اگر از کشوری دیگربه تهران آمده باشی از نگاه های زل زدۀ این مأموران متعجب می شوی و ترس همۀ وجودت را می گیرد اما دختران و زنان تهرانی به این نگاه ها عادت کرده اند و نحوۀ فرار از دست این مأموران را نیز آموخته اند، زنان و دخترانی که معمولاً مانتوی کوتاهی به تن دارند و یا فکر می کنند که ظاهرشان مورد تأیید مأموران نیست معمولاً قبل از عبور از خیابان خوب همه جا را بررسی می کنند و از جائی عبور می کنند که این مأموران در آنجا نایستاده اند! در روزهای آغازین این هفته نیروهای گشت ارشاد درست مقابل یک فروشگاه معروف چرم فروشی در میدان ونک ایستاده بودند و مشتری های این فروشگاه را غافلگیر می کردند! دختری که مانتوی قرمز رنگی بر تن داشت بلافاصله با برخورد مأموران زن مواجه شد:
خانم شما چند لحظه ای بیائید! دختر ابتدا خود را به نشنیدن زد و به راه خود ادامه داد اما مأمور زن خیلی زود راه را بر او بست! دختر جوان گفت: « ولی من که ظاهرم ایرادی ندارد، مانتو بلندی هم بر تن دارم» . مأمور گشت ارشاد در حالی که سر تا پای دختر را وارسی می کرد گفت:« ناخنهایت هم که لاک قرمز دارند، مانتوی بلند پوشیده ای اما ظاهرت جلف و توی چشم است.» دختر با زور مأموران زن به ماشین ون فرستاده می شود، ونی که باید ساعت ها در آن گوشه بایستد تا پر شود و مأموران تصمیم بگیرند دختران را به خیابان وزرا ببرند، جائی که پلیس امنیت اجتماعی معروف به ادارۀ مبارزه با مفاسد اجتماعی در آن قرار دارد، در همین جاست که برای دختران بازداشت شده عکس و پروندۀ قضائی تهیه می شود و بعد از مدتی نصحیت از دستگیر شدگان خواسته می شود که خانواده هایشان برایشان لباس مناسبتری بیاورند تا بتوانند آزاد شوند، لباس مناسبتر را سلیقۀ مأموران نیروی انتظامی تعیین می کند و معمولاً مانتویی بلند و ساده و یا چادر مشکی، خیلی وقت ها هنگامی که از خیابان وزرا می گذری زنان و دخترانی را می بینی که با لباس های چند سایز بزرگتر از خودشان از بازداشتگاه خارج می شوند، آنها چند ساعت بعد لباس هائی که معمولاً مال خودشان نیست را به کناری می گذراند و بار دیگر هنگام خروج از خانه سعی می کنند در خیابان های شهر بیشتر دور و برشان را زیر نظر بگیرند تا دوباره گیر مأموران گشت ارشاد نیفتند.
مهسا ۳۰ ساله یکی از کسانی است که تابستان امسال مقابل سینما قدس واقع در میدان ولی عصر تهران توسط مأموران گشت ارشاد دستگیر شد: «با یکی از دوستانم آنجا قرار داشتم، به همین خاطر با این که می دانستم مأموران گشت ارشاد مقابل سینما ایستاده اند از مقابلشان رد شدم، خیلی زود به خاطر شال رنگیم دستگیرم کردند، ساعت ها در اتومبیل ون از گرما عرق ریختم تا عاقبت ون را پر کردند و مرا به وزرا بردند، مأموران گشت ارشاد مثل مسافرکش ها باید با خودروی پر حرکت کنند! تا آنجا که از چند ساعت حضورم در ادارۀ وزرا فهمیدم آنها هر روز باید گزارش کاری بدهند یعنی اگر روزی به قول خودشان بدحجاب به پستشان نخورد هر زن و دختر بیچاره ای را به خاطر آمار کارشان بازداشت می کنند.» مهسا تعریف می کند که آن روز همۀ تلاش خود را می کند که با خانواده اش برای آوردن یک شال مناسب تماس نگیرد: «می دانید خانواده من شهرستان زندگی می کنند و من سال هاست در تهران زندگی می کنم و فقط یک خواهر دارم که هزار گرفتاری دارد، تا ساعت ده شب بلاتکلیف بودم تا این که یکی از مأموران مرد در گوشم گفت اگر می خواهی سالم از اینجا بیرون بروی به یکی از اعضای خانواده ات زنگ بزن چون معلوم نیست شب اینجا چه اتفاقی می افتد! آن قدر حرف های او برایم تکان دهنده بود که به خواهرم زنگ زدم و شبانه از آنجا خارج شدم .»
عابران پیاده چه نظری دربارۀ گشت های ارشاد دارند؟
خانم چادری که مقابل سینما آزادی ایستاده و سعی می کند مانع از دستگیری دختر جوانی شود که مانتوی کوتاهی بر تن دارد رو به مأمور زن می گوید: «باور کنید با این کار من را هم از این چادرم شرمنده کرده اید، از وقتی برخوردهای این گونه با دختران جوان داشته اید آنها نسبت به من و چادر من هم بدبین شده اند، مگر حجاب داشتن با اجبار و زور سر نیزه است؟» هر چند استدلال های خانم جوان جز نگاه های پر از تعجب مأمور گشت ارشاد را به دنبال ندارد او کشان کشان دختر جوان را به ونی که همان نزدیکی ها ایستاده هدایت می کند، او برایم تعریف می کند که بارها موقع برخورد مأموران گشت ارشاد با زنان و دختران در خیابان سعی کرده مانعشان شود اما معمولاً استدلال های او هیچ فایده ای نداشته است، او معتقد است که برخوردهای پلیسی این گونه با دختران و زنان تنها نتیجۀ عکس دارد و این زنان و دختران را بیشتر از حجاب و دین دور می کند، یک خانم ۳۵ ساله هم که مانتوی بلندی بر تن دارد می گوید: «بارها شاهد بوده ام که مأموران گشت ارشاد با زنان و دخترانی برخورد کرده اند که هیچ مشکلی در پوشش نداشته اند، من نگاه پر از نفرت این زنان را به این مأمورها می بینم، آیا آنها خود شاهد این نگاه ها نیستند و نمی فهمند که هر روز بیشتر از سوی جامعه مورد تحقیر واقع می شوند؟ هیچ زن و دختری را ندیده ام که به اصطلاح با ارشاد آنان تغییری در ظاهرش رخ داده باشد و احتمالاً با این برخوردها تنها از حجاب دورتر می شوند.» پسر جوانی که با تذکر یک مأمور گشت ارشاد به خاطر مدل مویش مواجه شده می گوید: «گاهی به ما پسرها هم گیر می دهند اما برای ما بیشتر در حد تذکر است اما دختران را زود بازداشت می کنند.» او با با اشاره به صحبت های احمدی مقدم که گفته در زمستان بدحجابی کاهش می یابد با خنده می گوید: « بد نیست مدام فصل زمستان را تمدید کنند تا حجاب همیشه خوب باشد! اینها با این کارها راه به جائی نمی برند.» فرمانده نیروی انتظامی چند روز پیش گفت: «در زمستان پوشیدگی بیشتر و رفت و آمد در خیابان‌ها کمتر است، سفر و دریا و… نیز افت پیدا می‌کند و بسترهای بدحجابی کاهش می‌یابد.»
گشت ارشاد و همراهان زندانی جنبش سبز
در روزهای قبل از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری دهم یکی از شعارهای جوانان شهرهای بزرگ این بود : «دولت گشت ارشاد نمی خواهیم! نمی خواهیم!» این شعارها و نارضایتی جوانان و مردم از این گشت ها آن چنان زیاد بود که خیلی زود این مسأله به یکی از چالش های جدی کاندیداهای ریاست جمهوری هم تبدیل شد، میرحسین موسوی و مهدی کروبی هر کدام با انتقاد از گشت های ارشاد اعلام کردند که در صورت پیروزی در انتخابات این گشت ها را جمع می کنند، میرحسین موسوی در اولین نشست خود با خبرنگاران پس از اعلام رسمی کاندیداتوریش با بیان این که ” مسائل اجتماعی باید با تکیه بر مزیت های اجتماعی بر اعتقادات و اعتماد به مردم حل و فصل شود و برخوردهای خشن اثر مثبتی ندارد” اعلام کرد که در صورت تصدی پست ریاست جمهوری “مسألۀ امنیت اجتماعی و گشت های ارشاد” را جمع می کند، این انتقادها به گشت های ارشاد که لبۀ اصلیش متوجه دولت احمدی نژاد بود خیلی زود موجب شد که او هم در مناظره ها و بحث های انتخاباتی در این باره واکنش نشان دهد و بگوید که استقرار این گشت ها بدون هماهنگی با دولت او صورت گرفته و او خود نیز با برخوردهای انتظامی در حوزه حجاب مخالف است! این حرف ها خیلی زود موضعگیری اسماعیل احمدی مقدم فرمانده نیروی انتظامی را به دنبال داشت که اعلام می کرد این گشت ها با موافقت شخص رئیس جمهور در خیابان ها مستقر و به تأیید او رسیده اند! میرحسین موسوی در یکی از برنامه های انتخاباتی خود نیز تأکید کرد که متأسفانه مشکلات در ریشه اش حل نشده و تا حدی که در حیطۀ اختیاراتش است با مسألۀ گشت‌های ارشاد مخالف است، او تأکید کرد که وجود گشت های ارشاد حتی اگر همه خیابان های شهر را پر کنند مشکلی را حل نخواهند کرد، در اینجا باید از مسئولان پرسید که با سال ها استقرار گشت ارشاد و پلیس امنیت اخلاقی در خیابان های شهر آیا مشکلی از مشکلات جامعه حل شده است؟ و آیا به راستی مشکلی که آنان به آن نام بدحجابی داده اند با وجود این گشت ها ریشه کن شده است؟
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر